ویژگی روشنفکر از دیدگاه مصطفی ملکیان
روشنفکر واقعی، چه ایرانی و چه غیر ایرانی، چه مذهبی و چه سکولار، باید ۹ ویژگی داشته باشد. به بیان دیگر، داشتن این ۹ ویژگی در یک فرد، او را تبدیل به یک روشنفکر واقعی میکند.
۱. یک روشنفکر موفق، روشنفکری را شغل و حرفه خود نمیداند و یا حتی آن را جز علقههای خود بر نمیشمارد. روشنفکر موفق، فردی رایگان بخش است. فرآیند هستی، رایگان بخش است که چیزهای بسیاری را به طور رایگان در اختیار ما میگذارد. این رایگان بخشی وقتی در فرد محقق میشود، ارزشی بزرگ و بیهمتا دارد، چرا که این فرد میتواند داشتههای خود را به طور رایگان در اختیار هموطنان خود قرار دهد.
۲. روشنفکر باید حقیقت طلب باشد و همواره در مسیر حقیقت گام بردارد و برای رسیدن به آن تلاش کند. یک روشنفکر واقعی، به دنبال ایدئولوژیها نمیرود، او تنها به دنبال حقیقت است.
۳. ویژگی سوم یک روشنفکر این است که آکادمسین به معنای یک فرد دانشگاهی صرف نیست، بلکه او در میان جامعه نیز حضور دارد.
۴. یک روشنفکر موفق، نماینده و سخنگو مردم نیست. روشنفکر نباید از مردم اطاعت کند، بلکه روشنفکر باید مردم را داوری کند. اگر یک جامعه، اگر سیاست، اگر اقتصاد مشکل دارد، برای حل این مشکلها، نیاز به مرمت روانی تک تک افراد جامعه ضروری است.
۵. ویژگی پنجم یک روشنفکر واقعی، واقع بینی است، یک روشنفکر باید همواره واقع بین باشد و از مردم به اندازه توان آنها انتظار داشته باشد.
۶. روشنفکر باید به انسان توجه کند، نه به مکاتب و ایسمها. برای او، انسان باید مهم باشد.
۷. روشنفکر باید مسئله را از شبه مسئله برای مردم مشخص کند.
۸. روشنفکر باید هیچ مرزی بین انسانها ایجاد نکند. برای او، باید تنها «انسان بدون هیچ ایدئولوژی» مهم باشد. صرف «انسان بودن» است که اهمیت بسیار زیادی دارد.
۹. روشنفکر باید آسان سخن بگوید. آسان سخن گفتن، به معنی سطحی صحبت کردن نیست، بلکه او باید مسائل پیچیده و مشکل را با زبانی ساده برای مردم در میان بگذارد.
نوشتم، خواندی، فضائی که تکرار نخواهد شد....